زگیل تناسلی چیست و چگونه درمان می‌شود؟

زگیل‌های تناسلی توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شوند و از شایع‌ترین عفونت‌های منتقله از راه جنسی هستند. این زگیل‌ها بصورت برجستگی‌های کوچک در ناحیه تناسلی ظاهر می‌شوند و ممکن است منفرد، خوشه‌ای و یا به شکل گل کلم و معمولاً در نواحی مرطوب بدن مانند واژن، آلت تناسلی، مقعد و کشاله ران دیده شوند. سرطان دهانه رحم چهارمین سرطان شایع در بین زنان و چهارمین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان در دنیا است که دلیل بیش از ۹۵٪ آن، آلودگی به HPV می‌باشد. هرساله ۶۶۰ هزار فرد مبتلا به سرطان دهانه رحم در دنیا تشخیص داده می‌شوند و هر سال ۳۱۱ هزار فرد مبتلا، از این بیماری فوت می‌کنند. اگرچه در بسیاری از موارد، سیستم ایمنی بدن می‌تواند ویروس را در مدت ۸ تا ۱۸ ماه پاکسازی کند، اما درمان زگیل‌ها به‌منظور کاهش علائم، جلوگیری از انتقال و بهبود ظاهر ناحیه مبتلا، توصیه می‌شود. درمان این زگیل‌ها به عواملی مانند اندازه و نوع زگیل، تعداد، محل زگیل‌ها، انتخاب نوع زندگی بیمار و هزینه از طرف بیمار، بستگی دارد. هدف از درمان، حذف زگیل‌ها و کاهش علائم است؛ با این حال، هیچ درمانی به‌طور کامل ویروس را از بین نمی‌برد و خطر عود مجدد در صورت ضعیف شدن سیستم ایمنی وجود دارد. بهترین کار آن است که قبل از ابتلا به زگیل تناسلی از روشهای پیشگیری در سنین نوجوانی و جوانی استفاده شود.

روشهای پیشگیری از ابتلا به ویروس HPV

1- واکسیناسیون: استفاده از واکسن‌های HPV مانند گارداسیل با ظرفیت های مختلف می‌تواند از ابتلا به انواع پرخطر ویروس جلوگیری کند. و تزریق آن در خانمها و آقایان از سنین نوجوانی تا سنین ۴۵ سال در3 دوز توصیه میشود.

2- تقویت سیستم ایمنی: رعایت رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و پرهیز از استرس می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی کمک کند.
3- پرهیز از رابطه جنسی پرخطر و چند گانه

روش‌های درمانی زگیل تناسلی

درمان‌های زگیل تناسلی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: درمان‌های قابل‌استفاده توسط خود بیمار و درمان‌های نیازمند به پزشک متخصص. انتخاب روش مناسب باید با مشورت پزشک و با در نظر گرفتن شرایط بیمار انجام شود.

درمان‌های قابل‌استفاده زگیل تناسلی توسط بیمار

1- ایمی‌کوییمود (Imiquimod) - این کرم سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند تا با ویروس مقابله کند. در ایران دوز ۵٪ به‌صورت کرم پمپی موجود است و به‌صورت سه بار در هفته استفاده می‌شود. عوارض جانبی ممکن است شامل قرمزی، سوزش یا خارش باشد. هنگام استفاده از کرم، از تماس جنسی خودداری کنید.
2- پودوفیلین (Podophyllin) - محلول پودوفیلین با غلظت ۲۵ درصد به‌صورت ترکیبی در داروخانه‌های معتبر ساخته می‌شود. در خارج از کشور، این دارو به شکل ژل آماده موجود است، اما در ایران فقط نوع محلول ساختنی آن قابل سفارش در داروخانه است.

روش مصرف پودوفیلین

- پیش از شروع درمان، محلول را ابتدا به مدت ۳۰ دقیقه روی ناحیه‌ی کوچکی از پوست تست کنید. در صورت عدم بروز علائم حساسیت، درمان را ادامه دهید.
- این محلول مستقیماً روی زگیل‌ها استعمال شده و باعث تخریب بافت زگیل می‌شود. برای استفاده، از گوش پاک‌کن (سواب پنبه‌ای) استفاده کنید.
- درمان بصورت یک‌بار در هفته، تا حداکثر ۶ هفته متوالی انجام می‌شود. هر بار یک قطره از محلول را روی زگیل بگذارید و اجازه دهید خشک شود. پودوفیلین یک بار در هفته استفاده می‌شود، سپس شش روز استراحت داده می‌شود. این چرخه تا شش هفته ادامه دارد.
- مدت زمان باقی ماندن محلول روی زگیل بین ۱ تا ۶ ساعت است، به‌گونه‌ای که پوست اطراف تحریک نشود. مجموع ناحیه‌ی تحت درمان نباید بیش از ۱۰ سانتی‌متر مربع باشد.
- برای کاهش عوارض و افزایش تأثیر درمان، تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف هم‌زمان کرم آسیکلوویر (سه بار در روز) همراه با پودوفیلین اثر بهتری دارد.
- پس از مدت مشخص، محل درمان را با آب و صابون بشویید.
- برای محافظت از پوست اطراف، آن را با وازلین، پماد زینک اکساید یا لاک ناخن پوشش دهید.

نکات مهم در مورد استفاده از پودوفیلین

- این دارو برای خانم‌های باردار و افراد مبتلا به دیابت ممنوعیت مصرف دارد.
- نباید روی زگیل‌های خونریزی‌دهنده یا زگیل‌هایی که به‌تازگی جراحی شده‌اند، استفاده شود.
- در صورت تماس محلول با چشم، داخل بینی، دهان یا دهانه واژن، فوراً ناحیه را با آب و صابون بشویید و چند دقیقه آب روی موضع بگیرید.
- پس از مصرف، دست‌های خود را به‌خوبی با آب و صابون بشویید.

3- سینکاتچینز (Sinecatechins) - این پماد از عصاره چای سبز تهیه شده و برای درمان زگیل‌های تناسلی استفاده می‌شود. روش مصرف آن به‌صورت سه بار در روز، به مدت حداکثر ۱۶ هفته است. پس از استعمال پماد، ناحیه‌ موردنظر نباید شسته شود. عوارض احتمالی شامل قرمزی، خارش یا سوزش است. این پماد در ایران موجود نیست. 

 
ترکیب هگزوز فعال (AHCC) در درمان زگیل تناسلی

AHCC یا هگزوز فعال از قارچ شیتاکه استخراج می‌شود. این ترکیب به دلیل خواص تقویت‌کننده سیستم ایمنی، در درمان عفونت‌های ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) موثر است. AHCC یک پلی‌ساکارید است که ماده‌ای به نام آلفاگلوکان را در خود دارد و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و پاکسازی سریع ویروس HPV می‌شود. همچنین، این ترکیب می‌تواند اثرات تعدیل‌کننده‌ای بر سیستم ایمنی بدن داشته باشد.

دوز و مدت زمان مصرف AHCC برای درمان زگیل تناسلی

مطالعات نشان داده‌اند که AHCC می‌تواند فعالیت سلول‌های ایمنی را افزایش داده و تولید سیتوکین‌ها را تعدیل کند. همچنین، AHCC با تحریک سلول‌های ایمنی مانند سلول‌های کشنده طبیعی (NK) و ماکروفاژها، پاسخ ایمنی بدن را تقویت می‌کند. این امر ممکن است به کاهش بار ویروسی HPV کمک کند.
دوز توصیه‌شده: ۳ گرم در روز (معادل ۳۰۰۰ میلی‌گرم).
نحوه مصرف: اگر هر کپسول حاوی ۷۵۰ میلی‌گرم AHCC باشد، مصرف ۴ کپسول در روز توصیه می‌شود.
زمان مصرف: بهتر است AHCC را با معده خالی، نیم ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا مصرف کنید تا جذب بهتری داشته باشد.
مدت زمان مصرف: حداقل ۶ ماه مصرف مداوم توصیه می‌شود تا نتایج مطلوب حاصل شود.

کپسول نواکسا تنها هگزوز فعال یا پروفشنال

نواکسا، محصول جدید شرکت داروسازی عبیدی، تنها AHCC Professional موجود در ایران است و به‌عنوان راه‌حلی موثر برای کمک به پاکسازی سریع HPV معرفی شده است. این محصول حاوی ۲۰ درصد آلفاگلوکان است که دو برابر مقدار موجود در نوع استاندارد AHCC می‌باشد. مطالعات بالینی نشان می‌دهند که مصرف سه کپسول نواکسا در روز، به مدت شش ماه، منجر به پاکسازی ماندگار ویروس در بیماران مبتلا به نوع پرخطر HPV شده است. این مطالعات نشان می‌دهند که برای بیماران مبتلا به HPV بیش از دو سال، نتایج مثبت قابل توجهی مشاهده شده است.

تفاوت هگزوز فعال یا AHCC تخصصی با AHCC استاندارد چیست؟

AHCC تخصصی یا پروفشنال حاوی 20% آلفاگلوکان است ولی AHCC استاندارد حاوی 10% آلفاگلوکان است. هگزوز فعال یا AHCC تخصصی جهت مصارف درمانی در بیماران است و AHCC استاندارد جهت حفظ سلامت عمومی در افراد سالم مصرف می شود. AHCC Pro یا تخصصی قدرت اثر بخشی فوق العاده ای نسبت به نوع استاندارد است.

نکات مهم در مورد استفاده از هگزوز فعال

مشاوره پزشکی - قبل از شروع مصرف AHCC، حتماً با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید، به‌ویژه اگر داروهای دیگری مصرف می‌کنید یا شرایط پزشکی خاصی دارید.
تداخلات دارویی - AHCC ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد؛ بنابراین، اطلاع پزشک از تمامی داروهای مصرفی ضروری است.
عوارض جانبی - در برخی افراد، ممکن است عوارض خفیفی مانند مشکلات گوارشی یا سردرد مشاهده شود. در صورت بروز عوارض ناخواسته، مصرف را متوقف کرده و با پزشک مشورت کنید.
***البته همانطور که ذکر شد این روشها فقط زگیلها را به صورت ظاهری حذف مینمایند ولی ویروس را در بدن از بین نمیبرند و تنها راه حذف ویروس در بدن بالا بردن قدرت سیستم ایمنی است.

درمان‌های نیازمند به پزشک متخصص

1- کرایوتراپی (Cryotherapy) - در این روش، زگیل‌ها با استفاده از نیتروژن مایع منجمد می‌شوند. این روش ممکن است نیاز به تکرار داشته باشد و عوارض آن شامل درد و تاول است.
2- اسید تری‌کلرواستیک (TCA) - این اسید در داروخانه ها ساخته میشود وتوسط پزشک مستقیماً روی زگیل‌ها استعمال می‌شود و باعث تخریب بافت زگیل می‌گردد. معمولاً به صورت هفتگی تکرار می‌شود تا زگیل‌ها از بین بروند.
3- لیزر درمانی - استفاده از لیزر CO2 برای از بین بردن زگیل‌ها، به‌ویژه در مواردی که زگیل‌ها بزرگ یا مقاوم به درمان‌های دیگر هستند، مؤثر است.
4- الکتروکوتر - زگیل‌ها با جریان الکتریکی سوزانده می‌شوند.
5- جراحی - در موارد شدید برای برداشتن زگیل‌ها استفاده می‌شود.

نکات مهم در درمان زگیل تناسلی

- اجتناب از خود درمانی - از استفاده از درمان‌های خانگی بدون مشورت پزشک یا داروساز پرهیز کنید.
- مشاوره - در صورت تشخیص زگیل تناسلی، مشاوره با پزشک برای انتخاب بهترین روش درمانی و آگاهی از عوارض جانبی احتمالی ضروری است.
- پیگیری - پس از درمان، پیگیری‌های منظم با پزشک برای اطمینان از عدم عود زگیل‌ها توصیه می‌شود.
- پیشگیری - استفاده از کاندوم می‌تواند خطر انتقال ویروس را کاهش دهد، اما به‌طور کامل از آن جلوگیری نمی‌کند.
- درمان زگیل تناسلی از طریق داروهای ضد ویروس باید بطور توام توسط زن و شوهر یا شریک جنسی مصرف شود تا از انتقال مجدد جلوگیری شود.

***توجه داشته باشید که اگرچه درمان‌ها می‌توانند به حذف ظاهری زگیل‌ها کمک کنند، اما هیچ‌کدام به‌طور کامل ویروس HPV را از بین نمی‌برند و ممکن است زگیل‌ها پس از درمان عود کنند. بنابراین، مراقبت‌های پس از درمان و پیگیری‌های منظم اهمیت زیادی دارند.

گردآوری و تنظیم: دکتر روزا ابوالقاسم

مشاوره دارویی: دکتر بهرام دهخوارقانی